Ấn Độ: Dẫn dắt xu hướng toàn cầu với Ayurveda

Là cái nôi của Ayurveda – một trong những hệ thống y học cổ truyền lâu đời nhất, Ấn Độ giữ vai trò dẫn dắt phục hưng và hiện đại hóa y học cổ truyền. Từ năm 2014, nước này thành lập Bộ AYUSH, phụ trách toàn diện các lĩnh vực Ayurveda, Yoga, Unani, Siddha và Homeopathy. Bộ này không chỉ làm nhiệm vụ quản lý mà còn trở thành cơ chế chính sách mạnh mẽ để thúc đẩy nghiên cứu, đào tạo và ứng dụng y học cổ truyền.

Ấn Độ đang triển khai các mô hình y tế kết hợp, cho phép bệnh nhân lựa chọn hoặc kết hợp Ayurveda với y học hiện đại, góp phần giảm tải hệ thống y tế công và phát huy ưu thế của từng phương pháp.

Năm 2022, WHO thành lập Trung tâm Y học Cổ truyền Toàn cầu tại bang Gujarat (Ấn Độ), đóng vai trò trung tâm tri thức và chuẩn hóa quốc tế. Đặc biệt, tháng 7/2024, Ấn Độ cam kết đầu tư 85 triệu USD cho trung tâm này, thể hiện quyết tâm vừa bảo tồn di sản vừa dẫn dắt xu thế toàn cầu.

Trung Quốc: Hiện đại hóa và xuất khẩu quyền lực mềm

Tại Trung Quốc, y học cổ truyền vốn là một phần cốt lõi trong hệ thống y tế, nhưng đặc biệt được chú trọng sau đại dịch COVID-19 nhờ vai trò hỗ trợ điều trị triệu chứng nhẹ, tăng cường miễn dịch và phục hồi cho bệnh nhân.

Chính phủ Trung Quốc đang thúc đẩy hiện đại hóa y học cổ truyền, bao gồm số hóa các bài thuốc, chuẩn hóa quy trình bào chế và tích hợp vào bảo hiểm y tế quốc gia. Tháng 10/2024, Trung Quốc ký thỏa thuận với WHO, cam kết hỗ trợ 5 triệu USD (2024–2028) cho chương trình TCIM (Y học Cổ truyền, Bổ sung và Tích hợp), góp phần triển khai Chiến lược Y học Cổ truyền của WHO 2025–2034.

Ngoài ra, Trung Quốc ký nhiều biên bản ghi nhớ với các nước châu Phi, Mỹ Latinh và Đông Nam Á để đưa y học cổ truyền vào đào tạo và điều trị, sử dụng lĩnh vực này như một công cụ ngoại giao mềm, gia tăng ảnh hưởng toàn cầu.

Từ bài học khu vực đến chiến lược cho Việt Nam: Đón đầu xu thế, khẳng định vị thế

Việt Nam sở hữu kho tàng bài thuốc, cây thuốc quý và tri thức dân gian phong phú, nhưng mức độ tích hợp y học cổ truyền vào hệ thống y tế chính thống vẫn hạn chế. Các bệnh viện chủ yếu sử dụng y học cổ truyền như biện pháp hỗ trợ, thiếu cơ chế phối hợp sâu và các tiêu chuẩn quốc tế.

Để bắt kịp xu thế khu vực, Việt Nam cần:

• Xây dựng hệ thống kiểm định chất lượng thảo dược và bài thuốc dựa trên chứng cứ khoa học.

• Hợp tác với các trung tâm y học cổ truyền khu vực và toàn cầu.

• Đầu tư đào tạo chuyên sâu đội ngũ nhân lực.

• Khuyến khích mô hình kết hợp y học cổ truyền và hiện đại trong chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Sự trỗi dậy của y học cổ truyền tại Thái Lan, Ấn Độ và Trung Quốc cho thấy, với đầu tư đúng hướng và chiến lược rõ ràng, lĩnh vực này có thể trở thành trụ cột nâng tầm vị thế quốc gia trên trường quốc tế. Việt Nam cần chủ động đón đầu xu thế này để nâng cao hiệu quả chăm sóc sức khỏe và khẳng định vai trò trên bản đồ y học cổ truyền toàn cầu.

(Trích dẫn nguồn: Tạp chí Sức khoẻ Việt, 18/07/2025)